- Kasacja -
Czym jest kasacja od prawomocnego wyroku karnego?
Postępowanie karne jest postępowaniem dwuinstancyjnym. Od wyroku sądu pierwszej instancji możemy złożyć apelację, dzięki której prawidłowość wyroku zostanie zbadana przez sąd odwoławczy. Z chwilą wydania orzeczenia przez sąd odwoławczy wyrok staje się prawomocny i podlega wykonaniu. Od takiego wyroku przysługuje nadzwyczajny środek zaskarżenia – kasacja rozpoznawana przez Sąd Najwyższy.
Na czym polega kasacja od prawomocnego wyroku karnego?
W postępowaniu kasacyjnym (tzw. kasacji) sąd nie rozpoznaje ponownie sprawy, ale kontroluje prawidłowość działań, do których zobowiązany był sąd II instancji, to jest bada czy sąd odwoławczy:
- prawidłowo przeprowadził postępowanie odwoławcze;
- prawidłowo rozpoznał zarzuty apelacyjne;
- dostrzegł uchybienia sądu I instancji, które powinien wziąć pod uwagę z urzędu, tzn. niezależnie od tego, czy zostały dostrzeżone i wskazane przez apelującego.
Co ważne, zarzuty podniesione w kasacji nie mogą stanowić powtórzenia zarzutów apelacyjnych skierowanych do wyroku sądu I instancji, ale muszą odnosić się do opisanych wyżej działań sądu II instancji.
Jakie szczególne przesłanki należy spełnić aby móc złożyć kasację od wyroku karnego?
Kasacja, niezależnie od podmiotu, od którego pochodzi, może być złożona wyłącznie w przypadku wystąpienia:
- tzw. bezwzględnych przyczyn odwoławczych, czyli najpoważniejszych uchybień procesowych, których ścisły katalog określa kodeks postępowania karnego (np. udział w wydaniu wyroku osoby nieuprawnionej lub podlegającej wyłączeniu, nienależyta obsada sądu, orzeczenie kary nieznanej ustawie);
- innego rażącego naruszenia prawa pod warunkiem, że mogło ono mieć istotny wpływ na treść orzeczenia.
Ponadto kasacja co do zasady nie może być wniesiona wyłącznie z powodu niewspółmierności kary – chyba, że składa ją Prokurator Generalny w sprawie o zbrodnię.
Kiedy można złożyć kasację od wyroku karnego?
Dopuszczalność złożenia kasacji przez stronę postępowania karnego, tj. prokuratora i reprezentowanego przez obrońcę skazanego, zależy rodzaju uchybień i rodzaju rozstrzygnięcia sądu odwoławczego.
Jeśli w sprawie wystąpiła bezwzględna przyczyna odwoławcza, złożenie kasacji od wyroku sądu odwoławczego przez stronę jest dopuszczalne w każdym przypadku.
Jeśli w sprawie nie zaszła żadna z bezwzględnych przyczyn odwoławczych, ale wystąpiły inne rażące naruszenia prawa:
- kasację na korzyść skazanego można złożyć wyłącznie, jeśli w sprawie doszło do skazania na karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania;
- kasację na niekorzyść skazanego można złożyć wyłącznie, jeśli doszło do uniewinnienia oskarżonego albo umorzenia postępowania;
- strona, która nie złożyła apelacji od wyroku sądu pierwszej instancji, a więc zaakceptowała orzeczenie na tamtym etapie, nie może złożyć kasacji od wyroku sądu odwoławczego, jeżeli wyrok sądu pierwszej instancji został utrzymany w mocy lub zmieniony na korzyść strony.
Czy aby złożyć kasację konieczne jest złożenie wniosku o uzasadnienie wyroku?
Koniecznym warunkiem wniesienia kasacji przez stronę jest złożenie wniosku o doręczenie orzeczenia sądu odwoławczego z uzasadnieniem, który należy zgłosić w terminie 7 dni od daty ogłoszenia orzeczenia lub jego doręczenia, jeśli ustawa je przewiduje.
Jaki jest termin na wniesienie kasacji?
Termin do złożenia kasacji dla stron wynosi 30 dni od daty doręczenia orzeczenia z uzasadnieniem.
Okres ten może wydawać się długi, jednak jest to pozorne wrażenie, biorąc pod uwagę stopień skomplikowania środka zaskarżenia, jakim jest kasacja. Dlatego też w przypadku chęci powierzenia sporządzenia kasacji adwokatowi lub radcy prawnemu, który nie występował wcześniej w sprawie, kroki w tym kierunku należy podjąć jak najszybciej.
Jakie są koszty wniesienia kasacji do Sądu Najwyższego?
Kasacja, w przeciwieństwie do pism wnoszonych przez strony w toku całego postępowania karnego przed uprawomocnieniem się orzeczenia, podlega opłacie sądowej w kwocie 450 zł, jeśli wyrok w pierwszej instancji wydał sąd rejonowy lub 750 zł – jeśli wyrok wydał sąd okręgowy. Opłata podlega zwrotowi, jeżeli kasacja zostanie uwzględniona, chociażby w części, albo zostanie cofnięta.
Opłaty nie musi dokonywać osoba pozbawiona wolności, jednak jeśli kasacja nie zostanie uwzględniona, sąd zasądzi od niej opłatę.
Czy wnosząc kasację muszę korzystać z pomocy prawnika?
Ze względu na wysokie wymagania formalne, kasacja, która nie pochodzi od prokuratora, Prokuratora Generalnego, Rzecznika Praw Obywatelskich albo Rzecznika Praw Dziecka, może być sporządzona i podpisana sporządzona i podpisana przez adwokata, radcę prawnego albo radcę Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej.
Ma to służyć zagwarantowaniu, by decyzja o złożeniu kasacji podejmowana była przez profesjonalistę, mającego fachową wiedzę pozwalającą ocenić czy istnieją podstawy do jej wniesienia, a także by została ona sporządzona poprawnie pod względem merytorycznym i formalnym.
Kiedy kasację może złożyć Prokurator Generalny, Rzecznik Praw Obywatelskich lub Rzecznik Praw Dziecka?
Szczególne uprawnienia w zakresie składania kasacji mają Prokurator Generalny, Rzecznik Praw Obywatelskich albo Rzecznik Praw Dziecka.
Po pierwsze, podmioty te mogą wnieść kasację od każdego prawomocnego orzeczenia sądu kończącego postępowanie. Mogą więc złożyć kasację również od niezaskarżonego apelacją wyroku sądu I instancji (w przypadku Rzecznika Praw Dziecka pod warunkiem że przez wydanie orzeczenia doszło do naruszenia praw dziecka).
Co więcej, podmioty te mogą wnieść kasację niezależnie od rodzaju rozstrzygnięcia (uniewinnienia, skazania, umorzenia postępowania) czy rodzaju wymierzonej w wyroku skazującym kary. Dotyczy to zarówno kasacji wnoszonych na korzyść, jak i niekorzyść skazanego.
Podmiotów tych nie obowiązują również żadne terminy na wniesienie kasacji. Jednak uwzględnienie kasacji na niekorzyść oskarżonego jest niedopuszczalne, jeśli złożona została ona po upływie roku od daty uprawomocnienia się orzeczenia.
Kasacja złożona przez Prokuratora Generalnego, Rzecznika Praw Obywatelskich albo Rzecznika Praw Dziecka musi natomiast spełniać te same wymogi dotyczące charakteru zarzutów, tj. musi ona zarzucać sądowi uchybienia mające charakter bezwzględnych przyczyn odwoławczych lub innego rażącego naruszenia prawa, które mogło mieć istotny wpływ na treść orzeczenia.
Podmioty te również nie mogą wnieść kasacji wyłącznie z powodu niewspółmierności kary – takie uprawnienie przysługuje wyłącznie Prokuratorowi Generalnemu i tylko w sprawie o zbrodnię.
Kto może złożyć wniosek o wniesienie kasacji przez Prokuratora Generalnego, Rzecznika Praw Obywatelskich lub Rzecznika Praw Dziecka?
Wniosek do Prokuratora Generalnego, Rzecznika Praw Obywatelskich albo Rzecznika Praw Dziecka o rozważenie możliwości złożenia kasacji nie musi być złożony przez adwokata ani radcę prawnego. Ze względu na charakter tego rodzaju spraw sporządzenie wniosku ze wskazaniem zidentyfikowanych już zarzutów o charakterze kasacyjnym znacząco zwiększa szanse, że wniosek taki będzie skuteczny.
W postępowaniu w przedmiocie kasacji warto skorzystać z usług profesjonalnej kancelarii prawnej.
Usługi kancelarii Kopeć & Zaborowski w zakresie wnoszenia kasacji obejmują:
- analizę sytuacji Klienta i ustalenie działań, jakie może podjąć by zwiększyć szanse pozytywnego rozstrzygnięcia w Sądzie;
- sporządzenie wniosku o wniesienie kasacji przez Prokuratora Generalnego, Rzecznika Praw Obywatelskich lub Rzecznika Praw Dziecka;
- sporządzenie kasacji do Sądu Najwyższego.
Masz problem? Potrzebujesz wsparcia w zakresie wniesienia kasacji do Sądu Najwyższego? Nie zwlekaj!