- Ochrona wizerunku osób fizycznych i firm -
Czy prawo przewiduje ochronę wizerunku?
W świetle prawa polskiego, dobra osobiste to wartości o charakterze niemajątkowym, wiążące się z osobowością człowieka, które są uznawane za powszechne w społeczeństwie.
Jedną z wartości uznawaną bezspornie za dobro osobiste człowieka jest jego wizerunek.
Wizerunek człowieka jest z kolei definiowany jako obraz fizyczny przedstawiający wygląd człowieka, który może pozostać w świadomości innych osób i zostać zapamiętanym w sposób przedstawiający charakterystyczne cechy wyglądu danej osoby. Sztandarowym przykładem konkretyzacji wizerunku danej osoby jest jej fotografia.
Zakwalifikowanie wizerunku jako dobra osobistego człowieka skutkuje udzieleniem danej osobie ochrony przed jego utrwalaniem, zniekształcaniem i rozpowszechnianiem przez inne osoby. W praktyce najczęstszym przykładem naruszenia dobra osobistego w postaci wizerunku jest jego rozpowszechnienie przez inną osobę bez uzyskania stosownej zgody (np. publikacja zdjęcia w internecie). Należy pamiętać, że aby doszło do naruszenia rozpowszechniany wizerunek musi pozwalać na identyfikację osoby utrwalonej na zdjęciu (zdjęcie nie może być zatem „rozmazane” w sposób uniemożliwiający ustalenie, kto jest na nim utrwalony).
Jakie są roszczenia związane z ochroną wizerunku osób?
W przypadku bezprawnego naruszenia dobra osobistego w postaci wizerunku danej osoby, może jej przysługiwać szereg roszczeń na tym tle w postaci:
- żądania zaniechania dalszego naruszania (co mogłoby być w praktyce równoznaczne z żądaniem usunięcia zdjęcia z internetu);
- żądania usunięcia skutków naruszenia (co mogłoby być w praktyce równoznaczne z żądaniem złożenia stosownych przeprosin przez naruszyciela),
- żądania zapłaty zadośćuczynienia pieniężnego na rzecz osoby, której wizerunek został naruszony albo zapłaty sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny (wysokość kwoty, której można się domagać w takim wypadku uzależniona jest każdorazowo od szczegółów konkretnej sprawy i skali krzywdy poniesionej przez osobę, której wizerunek został naruszony).
Należy pamiętać, że nie każde rozpowszechnienie wizerunku danej osoby będzie stanowiło bezprawne naruszenie dóbr osobistych. Wyrażenie przez osobę zezwolenia na rozpowszechnienie jej wizerunku jest najczęstszą przyczyną stwierdzenia, że nie doszło do bezprawnego naruszenia. Zezwolenia na rozpowszechnienie wizerunku nie można jednak domniemywać i może ono zostać wyrażone w dowolnej formie (najważniejsze, aby oświadczenie o wyrażeniu zezwolenia było jasne i precyzyjne).
Kiedy rozpowszechnianie wizerunku nie wymaga zgody?
Prawo polskie stanowi przy tym, że zezwolenia nie wymaga rozpowszechnienie wizerunku:
- osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych, społecznych, zawodowych (tym samym nie jest wymagane przykładowo zezwolenie posła na rozpowszechnienie w mediach jego zdjęcia, które zostało wykonane w trakcie przemówienia posła z mównicy w Sejmie RP);
- osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza (tym samym nie musi być wymagane przykładowo zezwolenie osoby zasiadającej na trybunie stadionu na rozpowszechnienie zdjęcia z meczu piłkarskiego, w którego tle znajduje się wizerunek danego kibica).
Należy pamiętać, że wizerunku człowieka nie należy odnosić do tzw. „wizerunku społecznego” będącego sposobem jego postrzegania w społeczeństwie bądź danym środowisku. Treści godzące jednak w dobre imię danego człowieka mogą stanowić naruszenie odrębnych dóbr osobistych.
Czy firmie także przysługuje ochrona wizerunku?
Dobra osobiste w postaci wizerunku przysługuje każdemu człowiekowi, w tym osobie prowadzącej jednoosobową działalność gospodarczą. Nie przysługuje ono jednak osobom prawnym (np. spółce z ograniczoną odpowiedzialnością). Bezprawnemu wykorzystaniu logo bądź zastrzeżonego znaku towarowego danej firmy można jednak przeciwdziałać prawnie na innych podstawach bez konieczności odwoływania się do dobra osobistego w postaci wizerunku.
Potrzebujesz pomocy z zakresu ochrony wizerunku? Nasz zespół prawa prasowego i ochrony dóbr osobistych jest do Twojej dyspozycji.