- Oszustwa kapitałowe -
Co to jest oszustwo kapitałowe?
Oszustwo kapitałowe lub dezinformacja w obrocie papierami wartościowymi znajduje się w art. 311 kodeksu karnego.
Art. 311 kodeksu karnego uzupełnia regulacje art. 100 i 103–104 ustawy o ofercie publicznej, które regulują nieprawidłowości w odniesieniu do obrotu publicznego. Przepis kodeksu karnego penalizuje zachowania poza publicznym obrotem papierami wartościowymi.
Na czym może polegać oszustwo kapitałowe?
Przestępstwo przeciwko zgodności z prawdą dokumentacji związanej z obrotem papierami wartościowymi warunkującej prawidłowość tego obrotu (oszustwo kapitałowe) może polegać na rozpowszechnianiu nieprawdziwych informacji lub przemilczeniu takich informacji, które mają istotne znaczenie dla nabycia, zbycia papierów wartościowych, podwyższenia albo obniżenia wkładu przez inwestora.
Innymi słowy informacje które mają istotne znaczenie dla nabycia, zbycia papierów wartościowych, podwyższenia albo obniżenia wkładu przez inwestora to takie, w oparciu o których posiadanie, inwestor podejmuje decyzję o nabyciu lub zbyciu papierów wartościowych albo o podniesieniu lub obniżeniu swojego wkładu, a przez to korzystniej rozporządza swoim majątkiem przez osiągnięcie zysku lub uniknięcie straty.
Nieprawdziwe informacje można opisać jako niezgodnie z rzeczywistym stanem rzeczy, niepełne, a więc pomijające pewne fakty albo też zawierające wskazania, które w rzeczywistości nie miały miejsca, często także takie w których pewne okoliczności są pominięte, a inne zmienione lub dodane.
Nieprawdziwe informacje dotyczyć mogą wszystkiego co pośrednio lub bezpośrednio związane jest z papierami wartościowymi znajdującymi się w obrocie. Za nieprawdziwe informacje oczywiście uznawać należy wszelkie twarde dane jak wyniki finansowe czy informacje na temat zawieranych kontraktów, nawiązywanych współprac.
Czy oszustwo kapitałowe może dotyczyć informacji o prognozach wyników danej spółki?
W praktyce zarzuty z art. 311 kodeksu karnego (oszustwo kapitałowe_ bywają sformułowane także w odniesieniu do informacji o prognozach wyników, rentowności czy rozwoju podmiotu których dotyczą papiery wartościowe. Niestety, w praktyce istnieją sprawy gdzie organom ścigania zatarła się granica pomiędzy uprawnioną oceną co do nieprawdziwości danych, a abstrakcyjną oceną np. prognoz ekonomicznych. W praktyce organom zdarza się pochopnie twierdzić, że ustalone przez emitentów prognozy, okazały się w nazbyt optymistyczne, co stanowi o ich nieprawdziwości.
Jak się bronić w sprawach o oszustwo kapitałowe?
Polemika z tego rodzaju retoryką jest niezwykle złożona i trudna. Obrona w sprawach w których w grę wchodzi złożona analiza ekonomiczna wymaga znajomości nie tylko przepisów prawa karnego, ale także zaawansowanej ekonomii oraz praktyki i specyfiki obrotu określonymi instrumentami finansowymi. Niełatwym jest w praktyce przekonanie organu ścigania, że warto uwzględnić w ocenie zachowania domniemanego sprawy pojęcia ryzyka inwestycyjnego oraz tego, że istotą prognoz jest to, że nie są możliwe do zweryfikowania w oparciu kryterium prawdziwości (prawda/fałsz).
Praktyka pokazuje, że art. 311 kodeksu karnego występuje łącznie z art. 286 kodeksu karnego, tj. przestępstwem oszustwa. Jest to zrozumiałe, albowiem oszustwo polega na wprowadzeniu w błąd celem spowodowania u pokrzywdzonego niekorzystnego rozporządzanie mieniem, czego końcowym efektem jest odniesienie przez sprawcę korzyści majątkowej.
W przypadku oszustwa kapitałowego – wprowadzenie w błąd polega na wywołaniu u inwestora błędu co do opłacalności inwestycji. Błąd ten można wywołać poprzez podanie nieprawdziwej informacji na temat papieru wartościowego albo podmiotu go dotyczącego, co przesądzi o decyzji inwestycyjnej.
Czy Komisja Nadzoru Finansowego (KNF) prowadzi postępowania w sprawach o oszustwo kapitałowe?
W przypadku przestępstw z art. 286 i 311 kodeksu karnego – mniejszy udział ma organ nadzoru nad rynkiem finansowym tj. Komisja Nadzoru Finansowego. Jest to spowodowane tym, że często oszustwa dotyczą obrotu lub emisji niepublicznej i zgłaszane są bezpośrednio do organu ścigania przez indywidualnych inwestorów.
Kancelaria Kopeć & Zaborowski w zakresie tzw. oszustw kapitałowych świadczy usługi polegające m.in. na:
- Opiniowaniu dokumentacji związanej z obrotem papierami wartościowymi na rynku niepublicznym: Doradztwo w zakresie ryzyka prawnokarnego, przeprowadzania analiz prawnokarnych oraz ekonomicznych.
- Przygotowanie strategii komunikacji oraz strategii procesowej: Doradztwo w związku z podejrzeniem popełnienia przestępstwa związanego z obrotem papierami wartościowymi.
- Reprezentacja w postępowaniach przygotowawczych: Aktywne reprezentowanie podejrzanych o przestępstwa związane z obrotem papierami wartościowymi. Ocena zasadności zarzutów. Reprezentowanie pokrzywdzonych przestępstwami związanymi z obrotem papierami wartościowymi.
- Reprezentacja w postępowaniach sądowych: Aktywne reprezentowanie podejrzanych o przestępstwa związane z obrotem papierami wartościowymi.
- Współpraca z organami ścigania: Budowanie konstruktywnych relacji z organami ścigania w celu skutecznego przeciwdziałania oskarżeniom oraz wspieranie Klientów w trakcie postępowań karnych, a także nawiązywanie ścisłej współpracy z ww. organami.
Masz problem? Potrzebujesz wsparcia w zakresie oszustw kapitałowych? Nie zwlekaj!