- Ustalenie kontaktów z małoletnimi -
Rozstanie rodziców często pociąga za sobą skutki także w sferze kontaktów małoletnich dzieci z dalszymi członkami rodziny, zarówno ze strony matki jak i ojca. Dobro małoletnich dzieci wymaga aby miały one zapewniony kontakt z rodziną macierzystą i ojczystą. Co jednak gdy jeden z rodziców blokuje możliwość wykonywania kontaktów z dzieckiem np. dziadkom?
Kto jest uprawniony do kontaktów z małoletnim dzieckiem?
Zgodnie z art. 5 Konwencji w sprawie kontaktów z dziećmi, prawo do kontaktów z małoletnimi przysługuje także innym osobom niż rodzice dziecka, mającym rodzinne związki z dzieckiem, przy czym rodzinne związki nie są ograniczone wyłącznie do pokrewieństwa. Warunkiem ustalenia takich kontaktów jest dobro małoletniego dziecka.
Europejskie unormowania znajdują odzwierciedlenie także w polskim porządku prawnym, tj. art. 1136 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, który wskazuje iż do kontaktów z dzieckiem mają prawo także:
- rodzeństwo;
- dziadkowie;
- powinowaci w linii prostej np. macocha, małżonkowie dziadków;
- inne osoby, jeżeli sprawowały one przez dłuższy czas pieczę nad dzieckiem – np. rodzina zastępcza.
Podkreślić jednak należy, iż sam fakt pokrewieństwa czy powinowactwa nie oznacza automatyzmu w kwestii uregulowania kontaktów z dzieckiem. Ważne jest aby kontakty służyły dobru i rozwojowi dziecka.
Czym są kontakty z dzieckiem?
Zarówno w ustawodawstwie krajowym jak i europejskim pojęcie kontaktów z małoletnim dzieckiem definiowane jest szeroko. Kontakty z dzieckiem to w szczególności prawo do osobistego spędzania z dzieckiem czasu polegające na odwiedzinach, spotkaniach, zabieraniu dziecka poza miejsce jego stałego pobytu. W pojęciu kontaktów z dzieckiem mieści się także prawo do utrzymywania korespondencji – tradycyjnej i elektronicznej, a także prawo do kontaktów telefonicznych.
Jak wszcząć postępowanie o uregulowanie kontaktów?
Poza rodzicami, to dziadkowie najczęściej występują o uregulowanie kontaktów z małoletnimi dziećmi – wnukami.
Ustalenie kontaktów małoletnich dzieci z innymi członkami rodziny, nie zawsze musi oznaczać wszczynania postępowania sądowego. Takie kontakty mogą zostać uregulowane na drodze porozumienia zawartego przez samych rodziców czy porozumienia zawartego przed mediatorem. W sytuacji gdy nie jest możliwe dobrowolne uregulowanie kwestii kontaktów, należy wszcząć odpowiednie postępowanie sądowe.
Postępowanie inicjowane jest wnioskiem, który kierowany jest do wydziału rodzinnego i nieletnich w sądzie rejonowym właściwym dla miejsca zamieszkania dziecka. Wniosek podlega opłacie w wysokości 100 zł.
W przypadku gdy postępowanie wymaga wydania opinii przez biegłych, sąd może zobowiązać nas także do wniesienia zaliczki na pokrycie kosztów związanych z opracowaniem opinii.
Wniosek o uregulowanie kontaktów musi spełniać wszelkie wymogi przewidziane dla pisma procesowego. We wniosku należy w sposób szczegółowy wskazać zakres kontaktów: dni i godziny, a także opisać sposób w jaki kontakty będą się odbywały. Istotne jest także zawarcie odpowiednich wniosków np. o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłych celem wykazania, czy zaproponowany sposób realizacji kontaktów jest zgodny z dobrem dziecka, czy wniosku o zabezpieczenie kontaktów.
W toku postępowania sądowego sąd ustali jaka relacja łączyła dotychczas małoletnie dziecko z członkiem rodziny, który występuje o uregulowanie kontaktów. Po przeprowadzeniu postepowania dowodowego, w tym także wysłuchania stron, sąd wydaje postanowienie.
Okolicznością, która sąd bierze pod uwagę jest kwestia skonfliktowania osób ubiegających się o kontakty z dzieckiem, np. dziadków z rodzicami dziecka. Kontakty małoletniego z pozostałymi członkami rodziny mają wspomagać rodziców w prawidłowym wykonywaniu władzy rodzicielskiej. W przypadku silnego konfliktu może dochodzić do sytuacji dyskredytowania rodziców jako opiekunów. Takie kontakty mogą okazać się sprzeczne z dobrem małoletniego dziecka a nasz wniosek zostanie oddalony.
Zabezpieczenie kontaktów na czas trwania postępowania
Postępowanie o uregulowanie kontaktów z małoletnim dzieckiem może trwać kilka miesięcy a nawet kila lat. Nie oznacza to jednak, iż uprawnieni do kontaktów muszą oczekiwać na prawomocne zakończenie postępowania. W toku postępowania o uregulowanie kontaktów możliwe jest także złożenie wniosku o zabezpieczenie kontaktów na czas trwania postępowania. Ustalenie kontaktów w drodze zabezpieczenia nie oznacza jednak, iż sąd ureguluje kontakty w sposób tożsamy wydając postanowienie kończące.
Zmiana sposobu wykonywania kontaktów z małoletnimi dziećmi
Określenie kontaktów przez sąd nie powoduje, że sposób realizacji kontaktów nie może ulec zmianie. Upływ czas, a w szczególności dorastanie małoletnich dzieci może powodować, że realizacja kontaktów jest niemożliwa np. dziecko odbywa w tym czasie zajęcia dodatkowe, lub jest znacznie utrudniona. Na skutek zmiany okoliczności, uprawnieni do kontaktów mogą żądać zmiany orzeczenia w tym zakresie.
Co gdy rodzic utrudnia kontakty?
Uregulowanie kontaktów na drodze postępowania sądowego nie daje jeszcze gwarancji, że kontakty będą odbywały się w sposób poprawny. W przypadku gdy jeden z rodziców uniemożliwia lub utrudnia realizację kontaktów, konieczne jest wszczęcie postępowania o zagrożenie nakazaniem zapłaty określonej sumy za każdy niezrealizowany kontakt. Sąd, uwzględniając sytuację materialną rodzica utrudniającego kontakty, określi kwotę jaką rodzic będzie musiał zapłacić za każdy niezrealizowany kontakt.
Brak poprawy, po wydaniu postanowienia może doprowadzić do wydania kolejnego postanowienia przez sąd o nakazaniu zapłaty.
Kontakty z dzieckiem przebywającym za granicą
Fakt wyjazdu dziecka na pobyt czasowy czy stały poza granice kraju nie powoduje, że dalsi członkowie rodziny będą pozbawieni na ten czas możliwości realizacji kontaktów.
Kontakty mogą sprowadzać się także do komunikowania się z dzieckiem za pośrednictwem telefonu czy wideokonferencji. Także i takie kontakty mogą zostać uregulowane przez sąd i zabezpieczone na czas trwania postępowania.
Usługi Kancelarii Kopeć Zaborowski w sprawach o ustalenie kontaktów z małoletnimi
Kancelaria świadczy kompleksowe usługi w zakresie postepowań o ustalenie kontaktów z małoletnimi dziećmi, w szczególności:
- sporządzenie planu wychowawczego;
- prowadzenie negocjacji w sprawie ustalenia kontaktów;
- pomagamy w przygotowaniu wniosku o uregulowanie kontaktów;
- pomagamy w przygotowaniu wniosku o udzielenie zabezpieczenia;
- prowadzimy postępowania o zagrożenie nakazaniem zapłaty i nakazaniem zapłaty za niezrealizowane kontakty z małoletnimi.
Masz pytania związane z ustaleniem kontaktów z dzieckiem? Nie czekaj dłużej!