- Warunkowe przedterminowe zwolnienie z odbycia reszty kary pozbawienia wolności -
Kiedy sąd może warunkowo przedterminowo zwolnić z odbycia reszty kary?
W przypadku skazania na karę pozbawienia wolności zasadą jest, że karę tę skazany powinien odbyć w całości i nieprzerwanie. W niektórych sytuacjach, jeżeli jest to uzasadnione zachowaniem skazanego, po odbyciu części kary możliwe jest jednak uzyskanie warunkowego przedterminowego zwolnienia z odbycia pozostałej części tej kary.
Kodeks karny stanowi, że skazanego na karę pozbawienia wolności sąd może warunkowo zwolnić z odbycia reszty kary tylko wówczas, gdy jego postawa, właściwości i warunki osobiste, okoliczności popełnienia przestępstwa oraz zachowanie po jego popełnieniu i w czasie odbywania kary uzasadniają przekonanie, że skazany po zwolnieniu będzie stosował się do orzeczonego środka karnego lub zabezpieczającego i przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni ponownie przestępstwa.
W praktyce oznacza to, że na warunkowe przedterminowe zwolnienie mogą liczyć skazani, którzy w trakcie odbywania kary w zakładzie karnym cieszą się dobrą opinią, są nagradzani, nie byli karani dyscyplinarnie, uzyskają pozytywną ocenę wychowawcy, a także korzystali z przepustek, uczą się lub pracują w zakładzie.
Z kolei przyczyną odmowy warunkowego przedterminowego zwolnienia może być m.in. wielokrotna karalność, popełnienie przestępstwa w trakcie odbywania kary pozbawienia wolności (także na przepustce lub w trakcie przerwy w odbywaniu kary) lub inne zachowania wskazujące na demoralizację i brak postępów w resocjalizacji skazanego.
Czy warunkowe przedterminowe zwolnienie jest możliwe także w przypadku odbywania kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego (SDE).
Tak, warunkowe przedterminowe zwolnienie jest możliwe także w przypadku odbywania kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego (SDE).
Po jakim czasie możliwe jest warunkowe przedterminowe zwolnienie z odbycia reszty kary?
Zasadą jest, że skazanego można warunkowo zwolnić z odbywania kary po odbyciu co najmniej połowy tej kary, a jeżeli wymierzono karę pozbawienia wolności na czas nie krótszy niż 25 lat – po odbyciu co najmniej 15 lat kary. W przypadku kary dożywotniego pozbawienia wolności warunkowe zwolnienie możliwe jest po 30 latach odbywania kary. Od tych zasad istnieje jednak wiele wyjątków dotyczących m.in. recydywistów oraz osób bezprawnie utrudniających wykonywanie kary pozbawienia wolności.
Ponadto w niektórych przypadkach możliwe jest zastrzeżenie przez sąd wydający wyrok skazujący surowszych okresów, po których możliwe będzie warunkowe przedterminowe zwolnienie, a nawet orzeczenie zakazu warunkowego zwolnienia.
Dodatkowo kodeks karny wykonawczy przewiduje, że w przypadku udzielenia skazanemu przerwy w wykonaniu kary pozbawienia wolności, jeżeli przerwa ta trwała co najmniej rok, a skazany odbył co najmniej 6 miesięcy kary, możliwe jest warunkowe zwolnienie z odbycia reszty kary, nawet jeśli nie upłynęły jeszcze opisane powyżej okresy odbywania kary. Dotyczy to jednak tylko sytuacji kiedy kara (lub suma kar podlegających wykonaniu) nie przekracza 3 lat.
Jaki jest okres próby w przypadku warunkowego przedterminowego zwolnienia z odbycia reszty kary pozbawienia wolności?
Zazwyczaj okres próby w przypadku warunkowego przedterminowego zwolnienia stanowi czas pozostały do końca odbywania kary. Okres ten nie może być jednak krótszy niż 2 lata i dłuższy niż 5 lat. Wyjątki od tej zasady dotyczą m.in. recydywistów. W razie warunkowego przedterminowego zwolnienia z kary pozbawienia wolności w wymiarze 25 lat lub surowszej okres próby wynosi 10 lat, zaś w przypadku kary dożywotniego pozbawienia wolności okres próby trwa dożywotnio.
W okresie próby sąd może oddać skazanego pod dozór kuratora sądowego (w niektórych przypadkach dozór ten jest obowiązkowy). Ponadto możliwe jest nałożenie na skazanego obowiązków takich jak w przypadku orzeczenia kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania (art. 72 § 1 kodeksu karnego) np. obowiązku wykonywania pracy zarobkowej, nauki, powstrzymania się od nadużywania alkoholu i innych środków, terapii uzależnień lub psychoterapii i innych. Sąd może także orzec obowiązek naprawienia szkody wyrządzonej pokrzywdzonemu.
W okresie próby sąd penitencjarny może zmieniać długość jego trwania, a także ustanawiać, rozszerzać, ograniczać albo zmieniać obowiązki z nim związane.
Czy warunkowe przedterminowe zwolnienie może zostać odwołane?
Sąd obowiązkowo odwołuje warunkowe przedterminowe zwolnienie, jeżeli skazany w okresie próby popełnił przestępstwo umyślne, za które orzeczono prawomocnie karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania, a także jeżeli w okresie próby rażąco narusza porządek prawny, ponownie używając groźby lub przemocy wobec osoby najbliższej (dotyczy to sprawców, którzy zostali skazani za tego rodzaju przestępstwo).
Sąd może odwołać przedterminowego warunkowe zwolnienie, jeżeli skazany w okresie próby rażąco narusza porządek prawny, w szczególności jeżeli popełnił inne przestępstwo niż opisane powyżej, lub takie, za które została orzeczona inna kara, albo gdy uchyla się od dozoru albo wykonywania innych obowiązków nałożonych przez sąd.
W jakim trybie następuje warunkowe przedterminowe zwolnienie?
O warunkowym przedterminowym zwolnieniu orzeka sąd penitencjarny na posiedzeniu, które powinno się odbyć z zakładzie karnym. W wypadku odmowy warunkowego przedterminowego zwolnienia kolejny wniosek o jego udzielenie rozpoznaje się w przypadku kary nieprzekraczającej 5 lat pozbawienia wolności – nie wcześniej niż po upływie 6 miesięcy, zaś w przypadku kary surowszej – nie wcześniej niż po upływie roku od wydania postanowienia o odmowie.
W trakcie postępowania o warunkowe przedterminowe zwolnienie sąd wysłuchuje skazanego oraz przedstawiciela administracji zakładu karnego (tj. dyrektora zakładu lub upoważnionego funkcjonariusza). Postępowanie dowodowe może obejmować m.in. przeprowadzenie wywiadu środowiskowego, zasięgnięcie opinii z zakładów karnych, w których skazany przebywał, a także, jeżeli jest to uzasadnione okolicznościami sprawy, opinii biegłego np. psychologa, psychiatry lub seksuologa (w przypadku skazania za niektóre przestępstwa zasięgnięcie opinii biegłych jest obowiązkowe). We wniosku o udzielenie warunkowego przedterminowego zwolnienia warto wykazać, gdzie skazany będzie mieszkał po zwolnieniu z zakładu karnego, a także że zamierza podjąć pracę lub naukę.
Jeżeli skazany był został już wcześniej warunkowo zwolniony z odbywania kary, a zwolnienie to zostało odwołane i skazany został osadzony w zakładzie karnym, ponowne warunkowe zwolnienie jest możliwe po odbyciu przynajmniej roku kary pozbawienia wolności, a w przypadku kary dożywotniego pozbawienia wolności – po odbyciu 5 lat kary.
Czy na postanowienie dotyczące warunkowego przedterminowego zwolnienia przysługuje zażalenie?
Na postanowienie w przedmiocie warunkowego przedterminowego zwolnienia, a także w przedmiocie odwołania warunkowego przedterminowego zwolnienia przysługuje zażalenie do sądu.
Ważne!
Co do zasady postanowienie sądu o warunkowym przedterminowym zwolnieniu staje się wykonalne z chwilą jego wydania, tj. już w tym dniu skazany opuszcza zakład karny. Jeżeli jednak prokurator oświadczy, że sprzeciwia się warunkowemu zwolnieniu, postanowienie takie staje się wykonalne dopiero z chwilą jego uprawomocnienia, tj. po rozpoznaniu zażalenia przez sąd odwoławczy.
W postępowaniu o udzielenie lub odwołanie warunkowego przedterminowego zwolnienia warto skorzystać z usług profesjonalnej kancelarii prawnej.
Usługi kancelarii Kopeć & Zaborowski związane z warunkowym przedterminowym zwolnieniem z odbycia reszty kary pozbawienia wolności obejmują:
- analizę, czy spełnione zostały warunki wystąpienia z wnioskiem o warunkowe przedterminowe zwolnienie;
- przygotowanie wniosku o warunkowe przedterminowe zwolnienie;
- przygotowanie kolejnego wniosku o warunkowe przedterminowe zwolnienie, jeżeli sąd odmówił jego udzielenia, a upłynął określony w przepisach okres od wydania postanowienia w tym przedmiocie;
- reprezentację przed sądem na wszystkich etapach postępowania o warunkowe przedterminowe zwolnienie, łącznie z postępowaniem zażaleniowym w przypadku nieuwzględnienia wniosku o zwolnienie;
- reprezentację przed sądem na wszystkich etapach postępowania o odwołanie warunkowego przedterminowego zwolnienia, łącznie z postępowaniem zażaleniowym w przypadku odwołania zwolnienia.
Masz problem? Potrzebujesz wsparcia w związku z warunkowym przedterminowym zwolnieniem z odbycia reszty kary pozbawienia wolności? Nie zwlekaj!