- Zastępcza kara pozbawienia wolności – uchylanie się od wykonania kary ograniczenia wolności -

Kiedy sąd może zamienić karę ograniczenia wolności na karę pozbawienia wolności? 

Orzeczenie w wyroku skazującym kary ograniczenia wolności oznacza, że to skazany ma obowiązek samodzielnie wykonać karę w sposób i w terminie wyznaczonym przez sprawującego nadzór nad wykonaniem kary kuratora.

Jeśli skazany nie będzie wykonywał kary ograniczenia wolności, musi liczyć się z zarządzeniem przez sąd wykonania zastępczej kary pozbawienia wolności.

Co zrobić, żeby uniknąć jej orzeczenia? Jak działać, kiedy otrzymamy zawiadomienie o terminie posiedzenia w przedmiocie zarządzenia zastępczej kary pozbawienia wolności? Co jeśli zapadło już postanowienie?

Zastępcza kara pozbawienia wolności – jakie obowiązki ma kurator? 

Po uprawomocnieniu się wyroku skazującego na karę ograniczenia wolności, sąd przesyła jego odpis sądowemu kuratorowi zawodowemu. Kurator w terminie 7 dni od otrzymania wyroku z sądu wzywa skazanego w celu ustalenia sposobu wykonywania kary. Po wysłuchaniu skazanego – które służy określeniu jego predyspozycji czy preferencji do wykonywania określonego rodzaju prac – kurator określa, rodzaj, miejsce i termin rozpoczęcia pracy.

Jeżeli skazany:

  1. nie stawi się na wezwanie kuratora,
  2. świadczy kuratorowi, że nie wyraża zgody na podjęcie pracy,
  3. nie podejmie pracy w wyznaczonym terminie,
  4. w inny sposób uchyla się od odbywania kary ograniczenia wolności lub wykonania ciążących na niej obowiązków,

kurator sądowy ma obowiązek skierować do sądu wniosek o zamianę kary wolnościowej na zastępczą karę pozbawienia wolności.

W takiej sytuacji sąd wykonawczy wyznaczy posiedzenie w przedmiocie orzeczenia zastępczej kary pozbawienia wolności, w którym ma prawo wziąć udział prokurator, sądowy kurator zawodowy, skazany oraz jego obrońca.

Czy sąd ma obowiązek zarządzić wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności?

Jeżeli sąd ustali, że skazany uchyla się od odbywania kary ograniczenia wolności, zarządzi wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności. Kara pozbawienia wolności zostanie w takim wypadku zarządzona w wymiarze odpowiadającym karze ograniczenia wolności pozostałej do wykonania, przyjmując, że jeden dzień zastępczej kary pozbawienia wolności jest równoważny dwóm dniom kary ograniczenia wolności.

W razie gdy skazany wykonał już część kary ograniczenia wolności, sąd zarządza wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności w wymiarze odpowiadającym karze ograniczenia wolności pozostałej do wykonania, przyjmując, że jeden dzień zastępczej kary pozbawienia wolności jest równoważny dwóm dniom kary ograniczenia wolności.

Czy od postanowienia sądu o zarządzeniu zastępczej kary pozbawienia wolności przysługuje odwołanie? 

Na postanowienie sądu rejonowego orzekające zastępczą karę pozbawienia wolności przysługuje skazanemu zażalenie, które należy złożyć w ciągu 7 dni od dnia ogłoszenia postanowienia (jeśli skazany był obecny na jego ogłoszeniu) lub jego doręczenia (jeśli skazany nie był obecny na ogłoszeniu postanowienia).

Jak uniknąć wniosku kuratora o orzeczenie zastępczej kary pozbawienia wolności?

Wiele spraw dotyczących orzeczenia zastępczej kary pozbawienia ma swoje źródło w nieodebraniu już pierwszej korespondencji od kuratora. Podstawą dla uniknięcia zastępczej kary pozbawienia wolności jest pilnowanie i odbieranie w terminie listów kierowanych do skazanego z sądu lub z właściwego Zespołu Służby Kuratorskiej. Oznacza to konieczność:

  1. odbierania przesyłek awizowanych w terminie,
  2. udzielenia pełnomocnictwa pocztowego na wypadek braku możliwości osobistego odbioru przesyłki z placówki pocztowej – koniecznie ze szczegółowym wskazaniem, że obejmuje ono korespondencję z sądu i od kuratora (dla zabezpieczenia innych spraw można wskazać również Policję, Prokuraturę i komorników),
  3. informowania sądu wykonawczego i kuratora o każdej zmianie adresu do korespondencji i wskazywanie adresu, pod którym korespondencja jest rzeczywiście pilnowana.


Co jeśli skazany z ważnych powodów nie jest w stanie wykonywać kary ograniczenia wolności?

Skazany ma możliwość zwrócenia się do sądu z wnioskiem o odroczenie wykonania kary ograniczenia wolności, bądź udzielenia przerwy w jej wykonaniu.

Sąd może odroczyć wykonanie kary ograniczenia wolności na czas do 6 miesięcy, jeżeli natychmiastowe wykonanie kary pociągnęłoby dla skazanego lub jego rodziny zbyt ciężkie skutki.

Jeżeli stan zdrowia skazanego uniemożliwia wykonanie kary ograniczenia wolności, sąd udziela przerwy w odbywaniu kary do czasu ustania przeszkody.

Oznacza to, że wniosek musi być odpowiednio uzasadniony i poparty dowodami świadczącymi o trudnej sytuacji życiowej skazanego lub jego rodziny, uniemożliwiającej wykonywanie kary.

Co zrobić, gdy wniosek o zarządzenie wykonania zastępczej kary pozbawienia wolności został już złożony?

Jeśli postępowanie w przedmiocie zarządzenia wykonania zastępczej kary pozbawienia wolności nie zostało prawomocnie zakończone, w postępowaniu przed sądem wykonawczym lub odwoławczym należy wykazać, że nie doszło do uchylania się – a więc celowego unikania – kary pozbawienia wolności i złożyć pisemne oświadczenie skazanego, że podejmie on odbywanie kary ograniczenia wolności i podda się rygorom z nią związanym.

W przypadku, gdy wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności zostało już orzeczone, złożenie takiego pisemnego oświadczenia przez skazanego może być podstawą wniosku o wstrzymanie wykonania zastępczej kary pozbawienia wolności. ‘

W postępowaniu w przedmiocie wstrzymania wykonania zastępczej kary pozbawienia wolności warto uprawdopodobnić, że skazany rzeczywiście podejmie odbywanie kary ograniczenia wolności – ma na to plan, warunki i realną motywację.

Uwzględnienie takiego wniosku ma charakter warunkowy – sąd wstrzymuje wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności do czasu całkowitego wykonania kary ograniczenia wolności. Jeśli skazany będzie w dalszym ciągu uchylał się od wykonania kary, sąd zarządzi wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności bez możliwości ponownego wstrzymania jej wykonania.

W postępowaniu w przedmiocie zarządzenia wykonania zastępczej kary pozbawienia wolności warto skorzystać z usług profesjonalnej kancelarii prawnej i wsparcia prawników specjalizujących się w prawie karnym. 

Usługi kancelarii Kopeć & Zaborowski w zakresie zarządzenia zastępczej kary pozbawienia wolności obejmują:

  • analizę sytuacji Klienta i ustalenie działań, jakie może podjąć by zwiększyć szanse pozytywnego rozstrzygnięcia w Sądzie;
  • przygotowanie linii prowadzenia sprawy zmierzającej do wykazania, że nie doszło do uchylania się od wykonania kary ograniczenia wolności;
  • sporządzenie zażalenia na postanowienie w przedmiocie orzeczenia zastępczej kary pozbawienia wolności;
  •  sporządzenie wniosku o wstrzymanie wykonania zastępczej kary pozbawienia wolności;
  • reprezentację przed sądem na wszystkich etapach postępowania w przedmiocie zastępczej kary pozbawienia wolności, łącznie z postępowaniem odwoławczym.

Masz problem? Potrzebujesz wsparcia ponieważ sąd zarządził wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności? Nie zwlekaj!

Przejdź do treści